Γράφει ο Ανδρέας Κόμης, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Υπεύθυνος Τμήματος Ιατρικής Εμβρύου ΜΗΤΕΡΑ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Κάθε εγκυμοσύνη είναι πολύτιμη. Θα πρέπει λοιπόν η μητέρα να υποβληθεί σε ένα σύνολο εξετάσεων για να εξασφαλιστεί η ομαλή πορεία της εγκυμοσύνης της και η δική της καλή υγεία αλλά και του εμβρύου. Το σύνολο των εξετάσεων που γίνονται γι’ αυτό τον σκοπό ονομάζονται προγεννητικός έλεγχος.
O προγεννητικός έλεγχος πρέπει να γίνεται καθ’ όλη την διάρκεια της εγκυμοσύνης γιατί μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να “φανούν” προβλήματα που εκδηλώνει ή μπορεί να εκδηλώσει η μητέρα ή το έμβρυο. Κυριότερα όμως για να προβλεφθούν επικίνδυνες καταστάσεις που μπορεί να έχουν ανεπιθύμητα αποτελέσματα στην εγκυμοσύνη ή αργότερα στη ζωή του εμβρύου. Τέτοια είναι η προεκλαμψία, τα χρωμοσωματικά σύνδρομα όπως το σύνδρομο Down, ο πρόωρος τοκετός, ο ενδομήτριος θάνατος του εμβρύου, αλλά και κληρονομούμενες παθήσεις όπως η κυστική ίνωση, η μεσογειακή αναιμία, η θρομβοφιλία, οι νευρολογικές παθήσεις κ.α.
Στην αρχή της εγκυμοσύνης γίνεται ο εργαστηριακός έλεγχος που περιλαμβάνει βασικές εξετάσεις αίματος (γενική αίματος, σάκχαρο, ουρία, ουρικό οξύ, ομάδα αίματος, ρέζους κ.α.) αλλά και πιο ειδικές εξετάσεις για λοιμώξεις, όπως ερυθρά, τοξόπλασμα, κυτταρομεγαλοϊό, λιστέρια, σύφιλη, HIV, ηπατίτιδα, έλεγχος για στίγμα μεσογειακής αναιμίας, κυστική ίνωση κ.α. Είναι ιδανικό να γίνεται και καρδιολογικός έλεγχος σε κάθε έγκυο που δεν έχει προηγούμενα ελεγχθεί και ίσως και Triplex καρδιάς. Η καλλιέργεια κολπικού υγρού μας βοηθάει να θεραπεύσουμε τυχόν μολύνσεις του κόλπου που μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα στην εγκυμοσύνη.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Αιματολογικές εξετάσεις (γενική αίματος, σάκχαρο, ουρία, ουρικό οξύ), εξέταση ούρων αλλά και έλεγχος βάρους και αρτηριακής πίεσης, πρέπει να γίνονται κάθε μήνα στην εγκυμοσύνη.
Σημαντικές εξετάσεις κατά την διάρκεια των 9 μηνών αποτελούν τα υπερηχογραφήματα που γίνονται τουλάχιστον κάθε μήνα.
Τα πολύ σημαντικά υπερηχογραφήματα στην εγκυμοσύνη, για τις περιπτώσεις που η εγκυμοσύνη εξελίσσεται ομαλά και υπάρχει ένα έμβρυο, είναι τα παρακάτω τρία:
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Το υπερηχογράφημα αυχενικής διαφάνειας που γίνεται από την 11η έως την 14η εβδομάδα εγκυμοσύνης και σε αυτό ελέγχονται: η ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου, η πιθανότητα για τις πιο συχνές χρωμοσωματικές ανωμαλίες (Σύνδρομο Down, σύνδρομο Edwards, σύνδρομο Patau), η πιθανότητα για προεκλαμψία (που αποτελεί την πιο συχνή σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης) και η πιθανότητα για πρόωρο τοκετό.
Επίσης γίνεται βασικός έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου. Συνήθως σε αυτό το διάστημα της εγκυμοσύνης πραγματοποιείται και η αιματολογική εξέταση Μη Επεμβατικού Προγεννητικού Ελέγχου (NIPT) που αποτελεί ένα περισσότερο αξιόπιστο τεστ για το Σύνδρομο Down.
Το αναλυτικό υπερηχογράφημα ή υπερηχογράφημα Β επιπέδου από την 20η-24η εβδομάδα. Σε αυτό ελέγχεται ο ρυθμός ανάπτυξης του εμβρύου, η λεπτομερής ανατομία του (εγκέφαλος, καρδιά, πρόσωπο, όργανα σώματος), γίνονται μετρήσεις ανατομικών στοιχείων και επανελέγχεται η πιθανότητα για πρόωρο τοκετό, μετρώντας τον τράχηλο της μήτρας αλλά και η πιθανότητα για σύνδρομο Down.
Το υπερηχογράφημα Doppler από την 27η – 32η εβδομάδα, όπου ελέγχεται ο ρυθμός ανάπτυξης του εμβρύου, ορισμένα στοιχεία της ανατομίας του, αλλά κυρίως η αιμάτωση του εμβρύου, του πλακούντα και των οργάνων του εμβρύου και παίρνουμε σημαντικές πληροφορίες για την εξέλιξη της εγκυμοσύνης.
Ανά μήνα πρέπει να γίνεται ένα “απλό” υπερηχογράφημα, στο οποίο ελέγχεται ο ρυθμός ανάπτυξης του εμβρύου.
Προς το τέλος της εγκυμοσύνης, μετά την 36η εβδομάδα θα πρέπει πάντα να επαναλαμβάνεται η καλλιέργεια κολπικού υγρού για τον έλεγχο β αιμολυτικού στρεπτόκοκκου στον κόλπο.
Ανάλογα με την ηλικία της εγκύου υπάρχει σίγουρα διαφοροποίηση στις εξετάσεις. Ο ανωτέρω έλεγχος αφορά νέες γυναίκες χωρίς προβλήματα, αλλά και εγκυμοσύνες με ένα έμβρυο. Οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας (συνήθως άνω των 35-40 ετών), πολλές φορές χρειάζεται να κάνουν και περαιτέρω διαγνωστικό έλεγχο για χρωμοσωματικές ανωμαλίες, που γίνεται με επεμβατικές μεθόδους όπως είναι η λήψη τροφοβλάστης και η αμνιοπαρακέντηση.
Σημαντικότερο από όλα για τη σωστή παρακολούθηση, είναι η έγκυος να απευθύνεται σε εξειδικευμένους μαιευτήρες – γυναικολόγους, τουλάχιστον για τα ειδικά υπερηχογραφήματα της εγκυμοσύνης της.
