Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Τα ίδια τα πράγματα που κάνουν την επιστροφή του προέδρου Trump τόσο ανησυχητική για πολλούς Ευρωπαίους είναι αυτά που τον κάνουν ελκυστικό στον υπόλοιπο κόσμο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Βιώνουμε τη μεγαλύτερη κρίση στις διατλαντικές σχέσεις από την περίοδο του Σουέζ. Όμως εκτυλίσσεται με έναν τόσο παράξενο τρόπο που κανείς δεν μπορεί να την αποκωδικοποιήσει.
Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ο οποίος πρόκειται να γίνει σχεδόν αξιωματούχος στην επερχόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ, δήλωσε ότι προσπαθεί να ανατρέψει τη βρετανική κυβέρνηση – και πιθανώς και τη γερμανική. Ο ίδιος ο πρόεδρος, Donald Trump, έχει ήδη δηλώσει ότι θέλει να ανατρέψει κάθε δόγμα της υπό την ηγεσία των ΗΠΑ τάξης πραγμάτων. Τα πρόσφατα σχόλιά του για τη Διώρυγα του Παναμά και τη Γροιλανδία δείχνουν ότι είναι έτοιμος ακόμη και να αμφισβητήσει αρχές όπως η εδαφική κυριαρχία και το απαραβίαστο των συνόρων.
Την τελευταία φορά που εξελέγη ο Trump, πολλοί στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο παρηγορήθηκαν με την ιδέα ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να παρέμβει και να αποτρέψει τις παραβιάσεις. Προέβαλαν την τότε Γερμανίδα καγκελάριο Angela Merkel ως την αληθινή ηγέτιδα του ελευθέρου κόσμου – ένας ρόλος που απαθανατίστηκε σε μια εμβληματική φωτογραφία από την τοτε συνάντηση του G7, όπου πλαισιώνεται από τους ηγέτες των μεγάλων δημοκρατιών του κόσμου, απέναντι από έναν συνοφρυωμένο Trump. Όμως σήμερα, η Ευρώπη έχει βασίσει ολόκληρη τη οικονομική και πολιτική στρατηγική της καθώς και την ασφάλεια της, στην ύπαρξη ενός Αμερικανού συμμάχου που ο Trump έχει πλέον κηρύξει εξαφανισμένο. Ωστόσο, μια μεγάλη δημοσκόπηση που διεξήχθη πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, δείχνει ότι υπόλοιπος κόσμος δεν μοιράζεται το άγχος της Ευρώπης για τον Trump.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η έρευνα αφορούσε 28.000 άτομα σε 24 χώρες. Διαπιστώθηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο πιστεύει ότι ο Trump είναι στην πραγματικότητα, καλός για τις ΗΠΑ, καλός για τον κόσμο και κάτι καλό για την παγκόσμια ειρήνη. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν, στην Ινδία, τη Σαουδική Αραβία, τη Ρωσία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, τρεις στους πέντε ανθρώπους πιστεύουν την υπόσχεση του Trump να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία σε 24 ώρες. Ένας στους δύο πιστεύει ότι θα επιτύχει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Επίσης, η επικρατούσα άποψη παντού είναι ότι θα σώσει πραγματικά τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με το Πεκίνο – μια άποψη που υποστηρίζεται εντυπωσιακά από λίγο λιγότερους από τους μισούς Κινέζους συμμετέχοντες στη δημοσκόπηση.
Αν και πολλοί μπορεί να χαιρετίζουν την επιστροφή του Trump στην εξουσία, δεν πιστεύουν απαραίτητα ότι θα κάνει την Αμερική μεγάλη και πάλι. Στην πραγματικότητα, σε 20 από τις 24 χώρες που συμμετείχαν στην ερευνα, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες πιστεύουν ότι η Κίνα θα είναι η πιο ισχυρή χώρα στον κόσμο σε 20 χρόνια. Μεταξύ μεγάλων μεσαίων δυνάμεων όπως η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία, η Ινδονησία και η Νότια Αφρική, σχεδόν επτά στους 10 ανθρώπους το πιστεύουν αυτό.
Είναι ειρωνικό ότι τα ίδια τα πράγματα που κάνουν την επιστροφή του Trump στον Λευκό Οίκο τόσο ανησυχητική για πολλούς Ευρωπαίους είναι αυτά που τον κάνουν ελκυστικό στον υπόλοιπο κόσμο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η Ευρώπη πανικοβάλλεται από τη ρητορική που περιβάλλει το «Πρώτα η Αμερική» και την αντίληψη ότι οι ΗΠΑ θα πάψουν να είναι υποστηρικτές της παγκόσμιας τάξης, εστιάζοντας στην κατοχύρωση των δικών τους εγωιστικών συμφερόντων. Όμως είναι ακριβώς αυτό για το οποίο οι άνθρωποι – ιδιαίτερα εκείνοι που ζουν σε μεσαίες δυνάμεις σε όλο τον κόσμο – είναι ανυπόμονοι. Δεν θέλουν πλέον οι ΗΠΑ να είναι ένας αυτόκλητος ηθικός διαιτητής ή παγκόσμιος αστυνομικός. Αισθάνονται πολύ πιο άνετα να την αντιμετωπίζουν ως την πιο ισχυρή χώρα σε έναν περισσότερο συναλλακτικό κόσμο.
Η έρευνά προσφέρει και κάποιο καλό μήνυμα για την Ευρώπη: Παρόλο που οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι μπορεί να έχουν απαισιόδοξη άποψη για την παγκόσμια θέση τους σε αυτή τη νέα εποχή Trump, ο υπόλοιπος κόσμος εκτιμά υψηλότερα την ευρωπαϊκή δύναμη – η πρόκληση είναι πώς ακριβώς πρόκειται να τη χρησιμοποιήσει. Η δημοσκόπησή δείχνει ότι δεν υπάρχει καμία όρεξη στην Ευρώπη να παρουσιαστεί ως ηγέτης της αντίστασης κατά του Trump ή να συνεχίσει να ηγείται ή να δίνει διαλέξεις σε άλλες χώρες για το πώς να χειρίζονται τις υποθέσεις τους.
Ωστόσο, ισχυρές πλειοψηφίες σε όλο τον κόσμο θεωρούν την ΕΕ ως μια υπερδύναμη που μπορεί να σταθεί δίπλα στην Κίνα και την Αμερική και να επιδιώξει τα εξασφαλίσει τα δικά της συμφέροντα. Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν μπορεί να συμφωνήσει για το ποια είναι αυτά τα συμφέροντα.
Μόνο με την υπέρβαση των διαιρεσεων της θα μπορέσει η Ευρώπη να προστατευτεί από τις τακτικές «διαίρει και βασίλευε», είτε από το Πεκίνο, τη Μόσχα ή την Ουάσινγκτον.
Πηγή: Politico