Συστήματα ασφαλείας που δεν λειτουργούσαν, ένας άπειρος σταθμάρχης σε βάρδια μόνος του στον 3ο μεγαλύτερο σταθμό της Ελλάδας αλλά και μια σωρεία λαθών και παραλείψεων στη λειτουργία του ελληνικού σιδηρόδρομου -που μόνο ασφαλής δεν μπορεί να χαρακτηριστεί- αποτυπώνονται στο σκεπτικό της πρώτης δικαστικής απόφασης για τα Τέμπη, μετά την αγωγή της οικογένειας του ελεγκτή της επιβατικής αμαξοστοιχίας προς τον ΟΣΕ και την Helllenic train.
Οι ευθύνες που καταλογίζονται στην εταιρία και τον ΟΣΕ -και οδήγησαν στην απόφαση για αποζημίωση στην οικογένεια του ελεγκτή συνολικού ποσού 800.000 ευρώ- είναι τεράστιες και ουσιαστικά περιγράφεται ότι τα τρένα κινούνταν «στα “τυφλά”, χωρίς καμία ασφάλεια».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η «Ζούγκλα» παρουσιάζει το σκεπτικό του δικαστηρίου που είναι καταπέλτης για ΟΣΕ και Hellenic Train, στο οποίο μία παράγραφος περιγράφει την κατάσταση που επικρατούσε στο σιδηροδρομικό δίκτυο:
«Όφειλε να είχε διακόψει τη λειτουργία των δρομολογίων ή έστω να είχε μειώσει τον αριθμό των δρομολογίων των επιβατικών αμαξοστοιχιών στο εθνικό δίκτυο υπό αυτές τις επικίνδυνες για τους εργαζομένους της συνθήκες, μέχρι την ολοκλήρωση των έργων εγκατάστασης σύγχρονης σηματοδότησης και εναπόκειτο στη διακριτική της ευχέρεια να εγείρει δικαστικά αξιώσεις περί των διαφυγόντων κερδών της».
«Έλειπαν τα τεχνολογικά συστήματα ασφαλείας»
Η απόφαση αναφέρει:
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Τα τεχνολογικά συστήματα ασφαλείας της κίνησης των συρμών, τα οποία όλα έλειπαν κατά τον χρόνο του επίδικου δυστυχήματος, με ευθύνη των εναγομένων, είναι τα ακόλουθα:
α) φωτεινή πλευρική σηματοδότηση, η οποία μεταξύ της Λάρισας και των Ν. Πόρων ήταν εκτός λειτουργίας από το έτος 2019,
β) σύστημα τηλεδιοίκησης κι ελέγχου κυκλοφορίας,
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
γ) σύστημα επιβολής αυτόματης πέδησης (μεταξύ αυτών το ECTS), για την περίπτωση που ο μηχανοδηγός δεν συμμορφώνεται με τα φωτοσήματα,
Αν δε ο μηχανοδηγός της… δεν συμμορφωνόταν και παραβίαζε το κόκκινο φωτόσημο εξόδου από τους Ν. Πόρους, θα ενεργοποιούνταν από το σύστημα ETCS η αυτόματη πέδηση και για τους δυο αντίθετα κινούμενους συρμούς… και εμπορικό…, οι οποίοι θα ακινητοποιούνταν επιτόπου, καθώς και
δ) σύστημα συνεχούς κι απρόσκοπτης ραδιοεπικοινωνίας GSM-R, το οποίο είναι μεν εγκατεστημένο από το 2018 στη σιδηροδρομική διαδρομή Κιάτο – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας / Ειδομένη, αλλά δεν καλύπτει το τμήμα Τιθορέας – Δομοκού και κυρίως, δεν έχει εγκατασταθεί σε όλους τους νέους συρμούς που δρομολογεί η πρώτη εναγόμενη (Hellenic Train) στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο.
Αν λειτουργούσε πλήρως το σύστημα GSM-R, ο μηχανοδηγός της… θα είχε τη δυνατότητα, μόλις αντιλήφθηκε ότι κινείται στη γραμμή καθόδου, να επικοινωνήσει με το μηχανοδηγό του αντίθετα κινούμενου εμπορικού συρμού… και να συνειδητοποιήσουν και οι δυο ότι βρίσκονται σε συγκρουσιακή πορεία.
Έστω ότι αν κάποιο από τα συστήματα αυτά ασφαλείας λειτουργούσε, οι μηχανοδηγοί θα είχαν εικόνα για την κυκλοφορία σε ακτίνα μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων, και πριν συγκρουστούν θα είχαν απλά σταματήσει σε ένα κόκκινο φωτόσημο.
«Δεν υπήρχαν δικλείδες ασφαλείας»
Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, ο μοιραίος σταθμάρχης δεν θα έπρεπε να κάνει βάρδια μόνος του και στην ηλικία που ήταν, λόγω των και των ελλείψεων (τηλεδιοίκηση, φωτόσημα κλπ).
Συγκεκριμένα αναφέρεται:
«Το αρχικό λάθος του σταθμάρχη Λάρισας υπήρξε μοιραίο, ακριβώς επειδή δεν λειτούργησαν αυτές οι ασφαλιστικές δικλείδες.
Το λάθος του σταθμάρχη θα το σταματούσε η τηλεδιοίκηση, δηλαδή ο πιο έμπειρος σταθμάρχης που θα ασκούσε την τηλεδιοίκηση. Στο πλαίσιο της τηλεδιοίκησης θα υφίστατο και σηματοδότηση και δεν θα ήταν ποτέ δυνατό να “χαραχθούν” δύο τρένα σε μία γραμμή. Ελλείπουσας τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης στο συγκεκριμένο τμήμα διαδρομής, ο στερούμενος εμπειρίας σταθμάρχης που βρισκόταν μόνος στη βάρδια ήταν εντελώς ανεπαρκής για τη διαχείριση της κυκλοφορίας. Με βάση όλα τα προαναφερθέντα, δεδομένου ότι, όπως αποδείχθηκε, δεν λειτουργούσαν τα προσήκοντα συστήματα ασφαλείας και συνακόλουθα δεν λειτουργούσαν σωστά οι σιδηροδρομικές γραμμές, δεν έπρεπε να πραγματοποιούνται κατά τον κρίσιμο χρόνο τα δρομολόγια».
Στην απόφαση αναφέρεται ότι τόσο ο ΟΣΕ όσο και η Hellenic Train γνώριζαν την επικίνδυνη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί.
