Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Ένας – παγκόσμια πρώτος – νόμος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αναγκάσει τα εστιατόρια και τους πωλητες ρούχων να μειώσουν τα απόβλητά τους, καθώς οι Βρυξέλλες στοχεύουν στη μείωση της υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού και γρήγορης μόδας. Σύμφωνα με μια συμφωνία που συνήφθη μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων κατά 10% στον τομέα της επεξεργασίας και μεταποίησης έως το 2030 και κατά 30% στο λιανικό εμπόριο, τα εστιατόρια και τα νοικοκυριά, σε σύγκριση με τα επίπεδα 2021-2023.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Οι μάρκες μόδας εν τω μεταξύ, θα πρέπει να πληρώνουν ένα τέλος για την επεξεργασία των προϊόντων τους μόλις γίνουν απόβλητα. Όταν ψηφιστεί ο νόμος, η ΕΕ θα είναι η πρώτη περιοχή στον κόσμο που θα έχει θέσει δεσμευτικούς στόχους για τα απόβλητα τροφίμων.
Κάθε χρόνο, η ΕΕ πετάει περίπου 59 εκατομμύρια μετρικούς τόνους τροφίμων, περίπου 132 κιλά ανά άτομο, σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της ΕΕ. Η ΕΕ εκτιμά ότι αυτά τα απόβλητα οδηγούν σε οικονομική ζημία άνω των 130 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα απόβλητα κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων του μπλοκ εν τω μεταξύ, ανέρχονται σε 12,6 εκατομμύρια τόνους ετησίως, μεγάλο μέρος των οποίων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής στην Ευρώπη και στο εξωτερικό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Με τους νέους κανόνες, οι εταιρείες και οι κατασκευαστές ένδυσης – συμπεριλαμβανομένων των μικρών επιχειρήσεων, αλλά εξαιρουμένων των καταστημάτων μεταχειρισμένων – σε ολόκληρο το μπλοκ θα πρέπει να πληρώνουν ένα τέλος για να καλύψουν το κόστος συλλογής και επεξεργασίας κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων. Γνωστά ως συστήματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού, τα συστηματα τελών στοχεύουν επίσης να ενθαρρύνουν τον βιώσιμο σχεδιασμό των υφασμάτων. Οι χώρες της ΕΕ, όπως η Γαλλία, που επιθυμούν να τιμωρήσουν τις επωνυμίες γρήγορης μόδας για τον όγκο των απορριμμάτων που παράγουν, μπορούν να προσαρμόσουν τα τέλη ανάλογα με το χρονικό διάστημα που τα ρούχα παραμένουν στην αγορά.
Ωστόσο, οι εταιρείες μόδας ανησυχούν ότι αυτό θα «δημιουργήσει ένα κατακερματισμένο ρυθμιστικό τοπίο», υποστήριξαν βιομηχανικοί όμιλοι σε δήλωση τύπου πριν από τις διαπραγματεύσεις. «Πιστεύω ότι οι νέοι κανόνες θα δημιουργήσουν ίσους όρους ανταγωνισμού και θα αντιμετωπίσουν τη μαζική παραγωγή απορριμμάτων από τη γρήγορη μόδα», δήλωσε η Επίτροπος για το Περιβάλλον Jessika Roswall στο POLITICO.
«Τα κράτη μέλη είναι σε καλύτερη θέση για να διαμορφώσουν τα τέλη. Εάν είναι απαραίτητο, η Επιτροπή μπορεί να λάβει περαιτέρω μέτρα για την εναρμόνιση των κριτηρίων για την αποφυγή στρεβλώσεων στην εσωτερική αγορά», πρόσθεσε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Όχι αρκετά ισχυρή
Η προσωρινή συμφωνία – που επετεύχθη τα ξημερώματα της περασμένης Τετάρτης μετά από μήνες διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – δεν είναι τόσο ισχυρή όσο ήλπιζε αρχικά το Κοινοβούλιο. Τον Μάρτιο, οι νομοθέτες είχαν πιέσει για στόχο μείωσης 20% για τη μεταποίηση και 40% για το λιανικό εμπόριο και τα νοικοκυριά. Όμως το νέο Κοινοβούλιο στο τέλος αποδέχθηκε τους πιο αδύναμους στόχους των χωρών μελών. Η Zero Waste Europe, μια ΜΚΟ, κατηγόρησε για αυτό «την πολιτική στροφή προς τα δεξιά» στο Κοινοβούλιο μετά τις εκλογές τον περασμένο Ιούνιο.
«Έχουμε λάβει συγκεκριμένα μέτρα για τη μείωση των απορριμμάτων χωρίς να πνίγουμε τις επιχειρήσεις στη γραφειοκρατία. Ταυτόχρονα, διασφαλίσαμε ότι οι πολιτικές για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων δεν θα έχουν κανένα απολύτως αρνητικό αντίκτυπο στον αγροτικό τομέα», δήλωσε η Anna Zalewska, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τη δεξιά ομάδα Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών και επικεφαλής διαπραγματευτής για το φάκελο.
Ο Fynn Hauschke, υπεύθυνος πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος, είπε ότι η συμβιβαστική συμφωνία απέτυχε να ευθυγραμμίσει την ΕΕ με τον παγκόσμιο στόχο της μείωσης κατά το ήμισυ της απώλειας τροφίμων έως το 2030. «Αυτή η έλλειψη φιλοδοξίας αγνοεί την επείγουσα κρίση σπατάλης τροφίμων, χάνει μια βασική ευκαιρία για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και υπονομεύει την επισιτιστική ασφάλεια και τη βιοποικιλότητα», πρόσθεσε.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ορισμένες χώρες – μέλη πίεσαν κατα υψηλότερων στόχων, θεωρώντας τους ανέφικτους σε χρονικό διάστημα πέντε ετών. Το Συμβούλιο είχε επίσης αρνηθεί να καταστήσει υποχρεωτικές τις δωρεές πλεοναζοντων τροφίμων – άλλο ένα αίτημα του Κοινοβουλίου – και είχε ζητήσει εξαιρέσεις για χώρες που δημιουργούν περισσότερα απόβλητα τροφίμων λόγω του τουρισμού. Η τελική συμφωνία παρέλειψε επίσης τη λήψη μέτρων κατά των απωλειών και της σπατάλης τροφίμων σε επίπεδο πρωτογενούς παραγωγής, πράγμα που σημαίνει ότι οι αγρότες εξαιρούνται των μετρων.
Οι τελικοί στόχοι ευθυγραμμίζονται με αυτό που είχε αρχικά προτείνει η Επιτροπή όταν κατέληξε στην πρόταση για αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ για τα απόβλητα. Η προσωρινή συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από όλες τις χώρες στο Συμβούλιο και να λάβει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, πριν λάβει μια τελική νομική αναθεώρηση που θα εγκριθεί ως δίκαιο της ΕΕ. «Πρέπει να δούμε προσεκτικά το συμβιβαστικό κείμενο, πριν προχωρήσουμε», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ.
Πηγή: Politico
